آن گاه خورشید سرد شد و برکت از زمین‌ها رفت

امروز هفتادوسومین سالگرد حمله‌ی اتمی آمریکا به ناکازاکی ژاپن بود. و پریروز هم هیروشیما. یادمه اوّلین باری که سر کلاس تاریخ اینو شنیدم، درست نمی‌دونستم بمب اتمی چیه. وقتی برگشتم خونه، به مامانم زنگ زدم و پرسیدم بمب اتمی چه فرقی با بمب غیراتمی داره و اون در این حد بهم گفت که اتم اورانیم رو از حالت طبیعیش خارج می‌کنن و هر اتم این عنصر همین طوری پرتوهای عجیبی از خودش ساطع می‌کنه چه برسه به چند ده کیلوگرمش. بعد من نشستم ویدیوهای یوتیوب رو دیدم. صحنه‌ی انفجار، مردم توی خیابون، کشته‌ها، مصاحبه‌های رادیویی با این آدم و اون آدم و حتی بازمانده‌ها. و امّا هیچ چیز فجیع‌تر از قسمتی نبود که داشتم به این درک می‌رسیدم که در آن واحد متلاشی شدن در اثر انفجار بمب نسبتاً بهتره از موندن و بدبخت شدن چند نسل رو به چشم دیدن. توی ژاپن هنوز نوزادهای ناقص‌الخلقه به دنیا می‌ان. نوروساینتیست‌ها فهمیده‌ن مشکلات روانی خیلی از جوون‌هاشون از امواجیه که پنجاه سال پیش پخش شد تو آسمون ژاپن، روی سر کسایی که شاید خیلی هم موافق با کشورگشایی‌های حکومتشون نبودند. بعد از جنگ جهانی دوم، سازمان ملل متحد تشکیل شد که دیگه جنگ نباشه. نه اطلاعات فراوونی دارم و نه علاقه که قیافه بگیرم و درباره‌ی ناکارآمدی بزرگ‌ترین سازمان جهان سخنرانی کنم ولی سال‌هاست که خبر جنگ می‌شنوم؛ خبر ویرانی و کشتار. افغانستان، عراق، سوریه، یمن، فلسطین. درک فلسفه‌ی جنگ کار سختیه. فهم خودخواهی‌های عجیب و پیچیده‌ی دستگاه‌های حکومتی سخته. و من به این مسئله فقط انسانی نگاه می‌کنم. انسان قوی، انسان ضعیف رو می‌کشه و پست‌ترین جانداران این کار رو با همنوعانشون نمی‌کنند. و علم و صنعت به انسان کمک می‌کنه که هر دفعه با شیوه‌های وحشتناک‌تری این کار رو انجام بده. حلبچه، نمونه‌ی نزدیکی از این سنگدلی‌های وحشتناکه و از لحاظ زمانی بسیار نزدیک به روزگار ما ولی نمونه‌های زیادی هست که رسانه‌ها شاید فقط برای چند روز برجسته‌ش کنند. بمباران شیمیایی فلوجه‌ی عراق -اورانیوم ضعیف‌شده- قطعاً از این نمونه‌هاست. ده سال هم نگذشته از جنگ عراق و با یه جست‌وجوی ساده می‌شه فهمید به جز این که با بمب‌های جنگی به زندگی هزارن نفر پایان داده‌شده، نسل‌ بعد داره قربانی می‌شه. کافیه گوگل کنید: Fallujah birth defects در توانم نمی‌بینم جایی رو لینک بدم انقدر که گزارش‌ها و عکس‌ها دردناکن. این که دیگه هشتاد سال پیش نیست. این اتفاقه هر روز میفته. ما هیچ کاری نمی‌تونیم بکنیم انگار. به همین اندازه تلخ و زشت و غم‌انگیز که انسان دیگه نمی‌تونه هیچ کاری برای انسانیت بکنه در مقیاس بزرگی. و این نظام صلح‌دوست جهان هیچ نشد. هیچ کس هرگز متهم نشد. اساساً هیچ کس هرگز متهم نمی‌شه. 

امروز توی مراسم یادبود قربانیان بمباران اتمی ژاپن، نماینده‌ی سازمان ملل گفت: «ما هنوز نگران تسلیحات اتمی کشورهای بزرگ دنیاییم...»